Ισλανδία, αεροδρόμιο Keflavik, 16 Δεκεμβρίου 1999. Ένα πολύ πρωινό εγερτήριο, περιμένει το πλήρωμα του αεροσκάφους C-130H με αριθμό 752, της Πολεμικής Αεροπορίας. Την προηγούμενη μέρα, το αεροσκάφος είχε φτάσει εκεί με κατευθείαν πτήση 10 ωρών και 20 λεπτών από το αεροδρόμιο Ελευσίνας, καθόσον έφερε εξωτερικές δεξαμενές καυσίμων. Μέλος του διπλού πληρώματος και ο υποφαινόμενος (Υποσμηναγός τότε), ως ένας εκ των δύο ναυτίλων. Σήμερα, μας περιμένει ένα πολύωρο ταξίδι, με αρχικό προορισμό την Αεροπορική Βάση Wright Patterson (Ohio, ΗΠΑ) και τελικό προορισμό την Αεροπορική Βάση Dover (Delaware, ΗΠΑ).
Στις 06:08 UTC (ώρα Greenwich, νύχτα), το βάρους 150.504 λιβρών αεροσκάφος (μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος σε καιρό ειρήνης 155.000 λίβρες),με κυβερνήτη τον Αντισμήναρχο Χρήστο Σιδέρη, απογειώνεται και παίρνει δυτική πορεία. Χρειάζονται 97 ναυτικά μίλια και 28 λεπτά, μέχρι να φτάσουμε στο εκχωρημένο FL240. Μετά την οριζοντίωση, υπολογίζω και δίνω στον κυβερνήτη ενδεικνυόμενη ταχύτητα αέρος 206 κόμβους, ώστε να ταξιδεύουμε με σταθερή, αληθή ταχύτητα αέρος 290 κόμβους. Η επεξεργασία των προγνωστικών ανέμων, το προηγούμενο βράδυ, έδειξε ότι θα αντιμετωπίσουμε κατά κύριο λόγο ισχυρούς αντίθετους ανέμους. Ως αποτέλεσμα αυτού, υπολογίστηκε ότι η απόσταση των 2.625 ναυτικών μιλίων για τη βάση Wright Patterson θα διανυθεί σε 10 ώρες και 58 λεπτά. Υπολογίστηκε, επίσης, ότι το σημείο ίσου χρόνου ETP (Equal Time Point) απέχει από το Keflavik 672 ναυτικά μίλια και, βάσει των ανέμων, θα είμαστε εκεί σε 2 ώρες και 34 λεπτά από την απογείωση. Το ΕΤΡ υπολογίζεται μεταξύ του τελευταίου κατάλληλου αεροδρομίου που αφήνουμε στη στεριά μπαίνοντας στον Ατλαντικό και του πρώτου κατάλληλου αεροδρομίου που συναντάμε στη στεριά βγαίνοντας από τον Ατλαντικό. Αν πριν το ΕΤΡ συμβεί κάτι, για το οποίο απαιτείται προσγείωση στο πλησιέστερο αεροδρόμιο, πρέπει να επιστρέψουμε στο Keflavik, επειδή θα απαιτηθεί μικρότερος χρόνος πτήσεως. Αν συμβεί κάτι μετά το ΕΤΡ, πρέπει να συνεχίσουμε για το Goose Bay (Καναδάς), επειδή θα φτάσουμε εκεί νωρίτερα από ότι αν επιστρέφαμε πίσω. Η ποσότητα καυσίμων κατά την προσγείωση στον προορισμό, υπολογίστηκε στις 12.500 λίβρες (η ελάχιστη επιτρεπόμενη ποσότητα προσγείωσης είναι 8.000 λίβρες).
Μία ώρα μετά την απογείωση, περνάμε το σημείο N63-W030 και διορθώνουμε την πορεία μας κατά 12 μοίρες δεξιότερα του ίχνους, για να αντισταθμίσουμε την εκτροπή λόγω ανέμου. Ο ιδιωτικός, φορητός δέκτης GPS δουλεύει τέλεια! Όσο προχωρούσαμε προς το ΕΤΡ, οι πραγματικοί χρόνοι άφιξης στα σημεία της διαδρομής άρχισαν να διαφέρουν περισσότερο από ± 3 λεπτά σε σχέση με τους υπολογισμένους, με αποτέλεσμα να απαιτούνται αναφορές στην εναέριο κυκλοφορία για αναθεωρημένους, υπολογισμένους χρόνους άφιξης. Μάλιστα, η «ψαλίδα» αυτή σιγά-σιγά άνοιγε όλο και περισσότερο με την πάροδο του χρόνου και με έκανε να ανησυχώ. Όταν η χρονική αυτή απόκλιση έτεινε προς τα 20 λεπτά (πάνω από το όριο των 15 λεπτών), έπρεπε να επανυπολογίσουμε με τα νέα δεδομένα ανέμων το ΕΤΡ, στο οποίο δεν είχαμε φτάσει ακόμα. Έτσι και έγινε. Το νέο μας ΕΤΡ είχε μετακινηθεί στα 706 ναυτικά μίλια και θα ήμασταν εκεί σε 3 ώρες και 1 λεπτό από την απογείωση.
Περνάμε το νότιο άκρο της Γροιλανδίας. Εδώ η μαγνητική απόκλιση (γωνιακή διαφορά μεταξύ αληθούς και μαγνητικού βορρά) είναι 32 μοίρεςδυτική. Η «ψαλίδα» μεταξύ υπολογισμένων και πραγματικών χρόνων άφιξης στα σημεία της διαδρομής, συνέχισε να ανοίγει μετά τη Γροιλανδία. Η ανησυχία μου μεγαλώνει, μη γνωρίζοντας πόσο δυσμενέστεροι θα γίνονταν ακόμη οι άνεμοι, για το ενδεχόμενο να αντιμετωπίσουμε πρόβλημα καυσίμων (που επαρκούν για πτήση 13 ωρών). Το συζητώ με τον άλλο ναυτίλο, τον πολύ έμπειρο Χρήστο Αγγελίδη. Εκείνος, αφού έλεγξε την προ πτήσεως σχεδίασή μου (με έμφαση στην επιλογή των χρονικά κατάλληλων προγνωστικών ανέμων) μου είπε: «Βλέπω ότι έχεις κάνει επιμελημένη και σωστή δουλειά, πιστεύω εκ πείρας πως μέχρι τον προορισμό η χρονική διαφορά θα κλείσει».
Οι ανατολικές ακτές του Καναδά άρχισαν να φαίνονται στην οθόνη του ραντάρ, καθώς μπήκαν εντός της εμβέλειας των 240 ναυτικών μιλίων. Είναι ακόμα νύχτα και είμαστε συνεχώς μέσα στα σύννεφα. Ο ήλιος ανατέλλει όταν είμαστε εκτός νεφών και περνάμε ανάμεσα από το YYR VOR (Goose Bay) και το YZV VOR (Sept Iles) του Καναδά, στις 11:41Z, έχοντας συμπληρώσει χρόνο πτήσεως 5 ώρες και 33 λεπτά από την απογείωση. Στο YZV VOR έχουμε διανύσει απόσταση 1.609 ναυτικών μιλίων και μας απομένουν 1.016 ναυτικά μίλια ως τον προορισμό μας, τη βάση Wright Patterson. Η «ψαλίδα» έφτασε στα 21 λεπτά. Υποτυπώνω στον χάρτη ελέγχου εμβέλειας τις τιμές των υπολοίπων καυσίμων, που μου δίνει ακριβώς κάθε ώρα ο μηχανικός. Η γραφική αυτή απεικόνιση δεν εμπνέει καμία ανησυχία για την κατανάλωση καυσίμων. Περνάμε το YBC VOR (Baie-Comeau) στις 12:43Z, η «ψαλίδα» έφτασε τα 23 λεπτά!
Μετά από 8 ώρες πτήσης, μπαίνουμε στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ. Η ήδη χαμηλή ταχύτητα εδάφους πέφτει στους 177 κόμβους! Ο αντίθετος άνεμος πνέει με ταχύτητα 113 κόμβους! Αντιμετωπίζουμε μέτριες αναταράξεις. Έχουμε μπει σε αεροχείμαρρο (jetstream) ανάποδα! Θα ταξιδεύουμε με αυτή την χαμηλότερη ταχύτητα εδάφους, επί 50 λεπτά! Μετά από 9 ώρες πτήσης, σταματώ να υποτυπώνω τις τιμές των υπολοίπων καυσίμων, καθώς σύμφωνα με τους υπολογισμούς μου θα προσγειωθούμεστον προορισμό μας με καύσιμα 12.600 λίβρες! Στον ασύρματο ακούγεται πυκνή εναέρια κυκλοφορία. Στις 9 ώρες και 10 λεπτά πτήσης, η «ψαλίδα» έφτασε τα 25 λεπτά! Παίρνουμε καιρό για το αεροδρόμιο προορισμού. Αναμένεται καλός, χωρίς προβλήματα. Η «ψαλίδα» των χρόνων αρχίζει να κλείνει αργά αλλά σταθερά! Σε απόσταση 280 μιλίων προς τον προορισμό, η «ψαλίδα» κλείνει στα 19 λεπτά! Αντιμετωπίζουμε πλέον ευνοϊκότερους ανέμους, με αποτέλεσμα αρκετά μεγαλύτερη ταχύτητα εδάφους από την αναμενόμενη. Σε απόσταση 135 μιλίων προς τον προορισμό, η «ψαλίδα» φτάνει τα 7 λεπτά!
Επιτέλους, φτάνουμε πάνω από το αεροδρόμιο προορισμού Wright Patterson (την πολυπληθέστερη βάση των ΗΠΑ, με προσωπικό 32.000 άτομα). Τη στιγμή που προσγειωνόμαστε, στις 17:06 UTC (12:06 τοπική ώρα), έχουμε συμπληρώσει 10 ώρες και 58 λεπτά πτήσεως, ακριβώς όσο είχαμε υπολογίσει στη σχεδίαση της αποστολής! Η «ψαλίδα» έκλεισε εντελώς! «Απίστευτο!», λέω στον Αγγελίδη. «Και όμως αληθινό!», μου απαντάει εκείνος χαμογελώντας. Σκέφτομαι ότι, αυτή η πτήση ήταν πολύ διδακτική για μένα. Όπως άλλωστε και όλες οι πτήσεις μου, τις οποίες με αξίωσε ο Κύριος να φέρω εις πέρας με ασφάλεια.
Του Αντισμηνάρχου (Ρ) ε.α.
Χαράλαμπου Νίκα