Σκρέκας Γεώργιος, Διευθυντής Χειρουργός
ΜΕΤROPOLITAN HOSPITAL
Το καλοκαίρι, οι λοιμώξεις είναι λιγότερες σε σχέση με το χειμώνα. Όμως κάθε λοίμωξη, οποιαδήποτε εποχή και αν συμβαίνει, μπορεί να εξελιχθεί επικίνδυνα αν δεν δοθεί η απαραίτητη προσοχή. Η επαφή των παιδιών με τη θάλασσα και το νερό, οι βουτιές, η εναλλαγή ζεστού- κρύου , ευθύνονται τις περισσότερες φορές για τις κοινές λοιμώξεις όπως κοινά κρυολογήματα, ωτίτιδες, επιπεφυκίτιδες , άλλοτε ιογενούς αιτιολογίας και άλλοτε από ερεθιστικούς παράγοντες.
Επειδή το καλοκαίρι το δέρμα είναι περισσότερο εκτεθειμένο και συμβαίνουν συχνά εξανθήματα και τραυματισμοί, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος βακτηριδιακών επιμολύνσεων στις οποίες κυριαρχούν ο σταφυλόκοκκος και ενίοτε ο στρεπτόκοκκος.
Ο ήλιος και η ζέστη, οι κοινόχρηστοι χώροι της παραλίας, μολυσμένες ξαπλώστρες, πετσέτες , πισίνες, ξενοδοχεία κτλ, δημιουργούν προϋποθέσεις γι αυτό.
Ειδικά ο σταφυλόκοκκος, είναι ένα συχνό πρόβλημα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού καθώς δημιουργεί επίμονες πυώδεις φλεγμονές του δέρματος.
Ο στρεπτόκοκκος προκαλεί κυρίως αμυγδαλίτιδα και όταν συνοδεύεται και από εξάνθημα στο δέρμα μια συστηματική λοίμωξη που την ονομάζουμε οστρακιά (εμφανίζεται μόνο στα παιδιά ). Ο στρεπτόκοκκος μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές επιπλοκές στους νεφρούς ( χρόνια νεφρίτιδα) και την καρδιά (ρευματικός πυρετός ).
Η τροφική δηλητηρίαση είναι ιδιαίτερα συχνή κατά το καλοκαίρι λόγω έκθεσης των τροφών σε υψηλές θερμοκρασίες. Οφείλεται σε κατανάλωση ακατάλληλου νερού ή τροφίμου. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι απλά επιγαστρικά άλγη ή αυτοπεριοριζόμενα διαρροϊκά σύνδρομα, μπορεί όμως να εμφανιστεί σοβαρή διάρροια, εμετός, υψηλός πυρετός, επίμονη επιγαστραλγία, αιματηρή κένωση.
Οι μικροοργανισμοί που εμπλέκονται είναι πολλοί, όπως ιοί, shigella, σαλμονέλλα, campylobacter, e. Coli, entamoeba histolytica, yersinia, giardia, lamblia, cryptosporidia, εντεροιοί, vibrios, s. aureus, bacillus cereus.
Σύμφωνα με έρευνες, οι καταναλωτές κακο- μαγειρεμένων χάμπουργκερ, εμφανίζουν αυξημένη πιθανότητα προσβολής από enterohemorrhagic Escherichia coli, οι καταναλωτές τηγανητού ρυζιού προσβολή από Bacillus cereus, οι καταναλωτές μαγιονέζας και κρέμας προσβολή από Staphylococcus aureus και σαλμονέλα, οι καταναλωτές ψαρικών – θαλασσινών (ιδιαίτερα ωμών) προσβολή από ηπατίτιδα Α, Vibrio species, Salmonella, το Escherichia coli η Shigella, το Campylobacter και οι ιοί είναι τα πιο συνήθη παθογόνα γενικώς στους ταξιδιώτες, ενώ σε εστιατόρια στα οποία τηρούνται πλημμελώς οι όροι υγιεινής μπορεί να εμφανιστούν επιδημίες από Shigella, Salmonella, Giardia, Cryptosporidium, εντεροιούς, Escherichia coli, Staphylococcus aureus, ηπατίτιδα, Listeria.
Θα πούμε δυο λόγια για μια συχνή κυρίως καλοκαιρινή λοιμωξη, που οφείλεται στην οικογένεια των Εντεροιών. Η ιδιαιτερότητα αυτης της οικογένειας (Picornaviridae) είναι οτι σ’ αυτη ανήκει και ο γνωστος ιος της πολυομυελίτιδας. Οι Εντεροϊοί είναι RNA ιοί (όπως και οι κορονοϊοί). Η φυσιολογική θέση αντιγραφής (πολλαπλασιασμού) των Εντεροϊών είναι η γαστρεντερική οδός όπου η μόλυνση είναι συνήθως υποκλινική. Ωστόσο, σε ένα ποσοστό των περιπτώσεων, οι ιοί εξαπλώνονται σε άλλα όργανα προκαλώντας διάφορες εκδηλώσεις, όπως για παράδειγμα ήπια αναπνευστική νόσο (π.χ. κοινό κρυολόγημα), επιπεφυκίτιδα, τη νόσο των χεριών, ποδιών και στόματος, άσηπτη μηνιγγίτιδα, μυοκαρδίτιδα και οξεία χαλαρή παράλυση.
Συνολικά, οι Εντεροϊοί είναι η συνηθέστερη αιτία των νόσων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος στα παιδιά και επιπλέον αποτελούν την πιο κοινή αιτία φλεγμονωδών νόσων του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ), αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το σύνολο των ιών που απομονώνονται από το εγκεφαλονωτιαίο υγρό.
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ
Τα μέτρα πρόληψης περιλαμβάνουν το καλό πλύσιμο των χεριών και των τροφίμων, αποφυγή stress και υπερβολικής κόπωσης και άριστη ρύθμιση νοσημάτων που προκαλούν ανοσοκαταστολή (όπως πχ.ο διαβήτης).
Κάθε λοίμωξη του δέρματος να θεραπεύεται με αντιβίωση.
Τα τρόφιμα δεν πρέπει να πιάνονται με τα χέρια, παρά μόνο όταν είναι απολύτως αναγκαίο, ιδιαιτέρως όταν υπάρχουν πληγές ή φλεγμονές με πύον.
Μετά το πλύσιμο το τρόφιμο πρέπει να μαγειρεύεται σε υψηλή θερμοκρασία επί αρκετό χρόνο και να καταναλώνεται άμεσα, αλλιώς να τοποθετείται το συντομότερο δυνατό στο ψυγείο.
Τα τρόφιμα πρέπει να προστατεύονται από μύγες και έντομα και τα σκεύη που χρησιμοποιούνται για την κοπή τους να πλένονται καλά με βραστό νερό. Το ίδιο καλό πλύσιμο πρέπει να γίνεται και στην περίπτωση των υπολειμμάτων που μένουν στους πάγκους και στα τραπέζια της κουζίνας μετά την κοπή και την επεξεργασία των τροφίμων.
Πρέπει να χρησιμοποιούνται διαφορετικά σκεύη για τα ωμά και διαφορετικά για τα μαγειρεμένα τρόφιμα (για παράδειγμα διαφορετικό μαχαίρι για το ωμό κρέας, διαφορετικό μαχαίρι για τα λαχανικά και το ψημένο κρέας, που πρέπει να πλένονται καλά μετά τη χρήση).
Δεν πρέπει να καταναλώνονται τρόφιμα από πλανόδιους πωλητές, μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα, αμφιβόλου προέλευσης ποτά, νερό και παγάκια. Τα φρούτα πρέπει να ξεφλουδίζονται στα ταξίδια και να μην καταναλώνονται αναποφλοίωτα, το φαγητό πρέπει να σερβίρεται ζεστό.