του Απτχου (Μ)ε.α. Θεόδωρου Γιαννιτσόπουλου
Επίτιμου ΔΓ’Κ/ΓΕΑ, μέλους ΣΑΣΙ-ΕΣΜΑ-ΕΛΙΣΜΕ
Το Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.), κάνει ένα σημαντικό βήμα για να καθιερωθεί ως ένα από τα πιο σημαντικά ανεξάρτητα κέντρα πολιτικής ανάλυσης και μελετών της Ελλάδας, με τη νέα έκδοση, ένα συλλογικό έργο πολιτικών επιστημόνων, διεθνολόγων και στρατιωτικών όλων των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, μεταξύ των οποίων και του μέλους του ΣΑΣΙ Αντιπτεράρχου (Μ) ε.α. Θεόδωρου Γιαννιτσόπουλου, με θέμα : «Η αμυντική ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης», ένα ζήτημα που αφορά πρωτίστως την Ελλάδα.
Η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι ένα φιλόδοξο εγχείρημα πρωτοφανούς μεγέθους, ενώ έχουν εκδηλωθεί μέχρι σήμερα σημαντικές πρωτοβουλίες από μέρους της προς την κατεύθυνση αυτή.
Αναμφίβολα, η κορωνίδα της προσπάθειας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης είναι η οικοδόμηση μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής, με ακρογωνιαίο λίθο και στυλοβάτη την κοινή άμυνα, έννοια που πλέον διαπλέκεται με την έννοια της ασφάλειας, δημιουργώντας ένα ενιαίο και αδιάσπαστο χώρο με αλληλεπικαλυπτόμενες απειλές, δυνατότητες και μέσα αντίδρασης.
Πάνω σ’ αυτό το “καυτό” θέμα εργάστηκαν εννιά ειδήμονες, συνεργάτες και μέλη του ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ. και οι εργασίες τους ενσωματώθηκαν στο βιβλίο «Η αμυντική ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης», που εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Ινφογνώμων.
Το βιβλίο παρουσιάστηκε από το ΕΛΙΣΜΕ και τις Εκδόσεις ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ στο κοινό σε ειδική εκδήλωση, που έλαβε χώρα την Πέμπτη 25 Ιουνίου 2020 και ώρα 19:00, στο Ανοιχτό θέατρο της Πλατείας Κουμουνδούρου, με τη λήψη όλων των ενδεδειγμένων μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας.
Το βιβλίο, μια βόμβα γνώσης, όπως χαρακτηρίσθηκε από τους ομιλητές για ένα θέμα δύσκολο, που πολλοί δεν καταπιάνονται, παρουσίασαν ο καθηγητής και βουλευτής κ. Άγγελος Συρίγος, ο Αν. καθηγητής της ΣΣΕ κ. Κώστας Γρίβας και ο αντιπρόεδρος ΕΛΙΣΜΕ , Ανχος κ. Μαρτζούκος Βασίλειος, ενώ χαιρετισμό και παρέμβαση για το βιβλίο έκανε ο πρόεδρος του ΕΛΙΣΜΕ Στρατηγός ε.α. Ιωάννης Μπαλτζώης. Συντονιστής ήταν ο εκδότης Σάββας Καλεντερίδης.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν όλοι οι συντελεστές συγγραφής του, πλήθος εκλεκτών προσκεκλημένων από διαφόρους φορείς και οργανισμούς καθώς και απλοί πολίτες, ενώ το ΣΑΣΙ εκπροσώπησε ο Πρόεδρος του ΔΣ Αντιπτέραρχος (Ι) ε.α. Ευάγγελος Γεωργούσης.
Ευχόμαστε να είναι καλοτάξιδο και να βοηθήσει τα μέγιστα τη Χώρα μας ως μέλος της Ευρωπαικής Ένωσης στην Αμυντική Ολοκλήρωση της Ευρώπης, καλύπτοντας ταυτόχρονα και πολύ σημαντικές Εθνικές Ανάγκες !!!
Τα επιμέρους εννέα κεφάλαια του βιβλίου εξετάζουν διάφορες διαστάσεις της προσπάθειας -που αποτελεί και την κορωνίδα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης- ώστε να γίνει κατανοητή η δύσκολη πορεία, τα διαδοχικά βήματα, οι πολλαπλοί συμβιβασμοί και οι πολυάριθμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει. Στα κείμενα παρατίθεται όχι μόνο η απαραίτητη βασική βιβλιογραφία αλλά και ορισμένα αυτούσια βασικά τμήματα των ευρωπαϊκών συνθηκών με στόχο την πληρέστερη κατανόηση των προβλέψεων, των διαδικασιών, των θεσμικών οργάνων και των διαφόρων μηχανισμών.
Ακολουθεί μια μικρή περιγραφή των αντικειμένων που πραγματεύεται κάθε κεφάλαιο :
“Η εξέλιξη της αμυντικής ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης”
Συντάκτης: Ιπποκράτης Δασκαλάκης
Οι γενικότερες πολιτικές εξελίξεις, εντός και εκτός της Ευρώπης, που επηρέασαν και επηρεάζουν, την πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και ειδικά του «σκληρού πυρήνα» της κρατικής κυριαρχίας, δηλαδή της άμυνας παρουσιάζονται, ως μια ευρύτερη εισαγωγή στο πρώτο κεφάλαιο.
“Η ΕΕ ως κοινότητα ασφάλειας: Σταθερά και ρευστά χαρακτηριστικά. Οι ρήτρες Αλληλεγγύης και Αμοιβαίας Συνδρομής”
Συντάκτης: Χρήστος Ζιώγας
Παρουσιάζεται η σταδιακή και μη ολοκληρωθείσα εισέτι, μετεξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και) σε μια «κοινότητα παροχής ασφάλειας». Αναμφισβήτητα ο διακηρυκτικός στόχος των συνθηκών της απόκτησης «εν καιρώ μιας κοινής άμυνας», παραμένει ακόμη και σήμερα μια προσδοκία μη δυνάμενη να προσδιοριστεί χρονικά και εξετάζεται στο δεύτερο κεφάλαιο.
“Οι Σχέσεις ΝΑΤΟ και ΕΕ: Είναι εφικτή και χρήσιμη η μεγαλύτερη αμυντική αυτονόμηση της ΕΕ; “
Συντάκτης: Πέτρος Βιολάκης
Καίριο ερώτημα παραμένει κατά πόσο είναι εφικτή, επιθυμητή και σε τελευταία ανάλυση «costeffective» μια περαιτέρω ανάπτυξη των αμυντικών δυνατοτήτων και κυρίως μια αυτονόμηση της Ένωσης στον τομέα της άμυνας; Ενδεχομένως, η απάντηση να εξαρτάται από τις προτεραιότητες, εθνικά συμφέροντα, απειλές και αντιλήψεις απειλών κάθε μέλους. Σε κάθε περίπτωση το ερώτημα των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Ατλαντική Συμμαχία προβάλλει καίριο και ζωτικό και εξετάζεται στο τρίτο κεφάλαιο .
“Η Παγκόσμια Στρατηγική της ΕΕ”
Συντάκτρια: Χρυσή Τσιρογιάννη
Αποτελεί ευτυχές γεγονός ότι κατόπιν αγωνιωδών προσπαθειών και μετά από παλινωδίες, τα κράτη-μέλη συμφώνησαν στη διατύπωση ορισμένων βασικών κατευθύνσεων, στόχων, στρατηγικών και διαδικασιών που τέθηκαν κάτω από το φιλόδοξο όνομα της «Παγκόσμιας Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Η «Παγκόσμια Στρατηγική» της Ένωσης εξετάζεται στο τέταρτο κεφάλαιο.
“Στρατηγική της ΕΕ για την ασφάλεια στη θάλασσα”
Συντάκτης: Σπυρίδων Μαζαράκης
Σημαντικότατο τμήμα της «Παγκόσμιας Στρατηγικής» αποτελεί και η «Θαλάσσια Στρατηγική» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εξαρτώμενη σε σημαντικότατο βαθμό από την ελεύθερη ναυσιπλοΐα, σε όλα τα μήκη και πλάτη της υδρογείου, η Ένωση πρόσφατα διακήρυξε μια ολοκληρωμένη στρατηγική που καλύπτει το σύνολο των εκφάνσεων και δραστηριοτήτων στο «υγρό στοιχείο». Είναι άραγε η Ένωση έτοιμη και ικανή, στο πλαίσιο της «Θαλάσσιας Στρατηγικής», να διαδραματίσει τον ρόλο που της αναλογεί; Απαντήσεις και σχολιασμός για την «Θαλάσσια Στρατηγική» στο πέμπτο κεφάλαιο.
“Επιχειρήσεις – Αποστολές ΚΠΑΑ”
Συντάκτης: Θεόδωρος Μπαζίνης
Η υλοποίηση όμως της «Παγκόσμιας Στρατηγικής» και κατ’ επέκταση η προβολή των αμυντικών ικανοτήτων και της ενεργοποίησης μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής άμυνας της Ένωσης, επιβάλουν την εκ μέρους της, ανάληψη και εκτέλεση επιτυχημένων (και) στρατιωτικών επιχειρήσεων σε διάφορα σημεία της υδρογείου. Ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει στο ενεργητικό της σημαντικό αριθμό επιχειρήσεων και αποστολών στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Άμυνας και Ασφάλειας που εξετάζονται στο έκτο κεφάλαιο .
“Οι συνέπειες του BREXIT στην Ευρωπαϊκή Άμυνα”
Συντάκτης: Κωνσταντίνος Κουκούτσης
Οι σεισμικές και αγνώστου κατάληξης ακόμη και σήμερα, συνθήκες και συνέπειες της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορούσαν παρά να αποτελέσουν μέρος του προβληματισμού του παρόντος πονήματος. Το Ηνωμένο Βασίλειο διαδραμάτιζε ανέκαθεν σημαντικότατο ρόλο στις εξελίξεις της «γηραιάς» ηπείρου. Προβληματισμός για τις συνέπειες του «Brexit», ευκαιρίες και κίνδυνοι, ενδεχομένως απουσία «δικαιολογιών» για την βραδύτητα της ολοκλήρωσης, όλα αυτά τα καίρια ερωτήματα και σκέψεις εξετάζονται στο έβδομο κεφάλαιο .
“Ενίσχυση των εθνικών δυνατοτήτων άμυνας και ασφάλειας της Ελλάδος μέσω της αμυντικής ολοκλήρωσης της ΕΕ”
Συντάκτης: Θεόδωρος Γιαννιτσόπουλος
Ο χώρος της άμυνας σίγουρα αποτέλεσε ένα τρανό παράδειγμα της υστέρησης της πραγματικότητας της ευρωπαϊκής αμυντικής ολοκλήρωσης έναντι των ελληνικών προσδοκιών. Με τα σημερινά δεδομένα μπορεί η χώρα μας να ενισχύσει, άμεσα και έμμεσα, τις αμυντικές ικανότητες της, αποκτώντας την αναγκαία βιομηχανική υποδομή και εξοικονομώντας πιστώσεις, εκμεταλλευόμενη τις «οικονομίες κλίμακος» και την συμμετοχή της σε κοινά προγράμματα που καλύπτουν τις ιδιαίτερες και αυξημένες ελληνικές αμυντικές ανάγκες; Απαντήσεις προσπαθούμε να δώσουμε στο όγδοο κεφάλαιο .
“Ευρωπαϊκή Ένωση & Κυβερνοασφάλεια: Θεσμοί & Στρατηγικές”
Συντάκτρια: Ελένη Καψοκόλη
Το ένατο και τελευταίο κεφάλαιο αναφέρεται στα θέματα κυβερνοασφάλειας που πέραν του χώρου της κλασσικής άμυνας και ασφάλειας επεισέρχονται πλέον σε κάθε τομέα και ανθρώπινη δραστηριότητα. Θα μπορέσει άραγε η «αναπόφευκτη» συνεργασία στα θέματα κυβερνοασφάλειας να δημιουργήσει το αναγκαίο υπόβαθρο για μια επιτάχυνση των διαδικασιών της αμυντικής ολοκλήρωσης λειτουργώντας ως ένα νέο επιτυχές παράδειγμα μιας «spillover» διαδικασίας;
Με τα κεφάλαια που περιγράψαμε παραπάνω προσπαθούμε να προσφέρουμε μια συνοπτική και σφαιρική γνώση και κατανόηση της πορείας της ευρωπαϊκής αμυντικής ολοκλήρωσης στο ελληνικό κοινό. Το βιβλίο δεν απευθύνεται απαραίτητα στο μυημένο, στα ζητήματα διεθνών σχέσεων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγνώστη. Φιλοδοξία του είναι να καταστήσει κάθε Έλληνα-Ελληνίδα, ικανούς να αντιληφθούν το μέγεθος της προσπάθειας της αμυντικής ολοκλήρωσης μέσω της εξιστόρησης της εξελικτικής πορείας αλλά και της εξέτασης κομβικών ζητημάτων που την επηρεάζουν.