Συμμαχική Επιχείρηση ΚΙΒΩΤΟΣ
Η ΕΑΑΑ Παράρτημα Πρέβεζας συμμετείχε στον εορτασμό της επετείου της ιστορικής Μάχης του Αρχαγγέλου, την Κυριακή 6 Ιουλίου 2025 και κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο της Μάχης.
Η σεμνή τελετή και η επιμνημόσυνη δέηση πραγματοποιήθηκε –με μέριμνα του Συνδέσμου Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ Νομού Πρέβεζας υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Ενότητας και του Δήμου Πρέβεζας– στο Μνημείο του χωριού Αρχάγγελος και ήταν αφιερωμένη στους πεσόντες αγωνιστές που συμμετείχαν στην επιχείρηση κατ’ εντολή του Συμμαχικού Στρατηγείου της Μ. Ανατολής.
Σημαντικός αριθμός κόσμου απέτισε ελάχιστο φόρο τιμής στους Έλληνες ήρωες, Αξιωματικούς, Υπαξιωματικούς, Ιερολοχίτες, αντάρτες του ΕΔΕΣ και απλούς πολίτες που πολέμησαν και πέθαναν για την ελευθερία της πατρίδας μας.
Η Μάχη του Αρχαγγέλου εντάσσεται στην επιχείρηση «Κιβωτός του Νώε», γνωστή και ως Operation Noah’s Ark, και ήταν ένα σχέδιο του Βρετανικού Εκτελεστικού Ειδικών Επιχειρήσεων (Special Operations Executive – SOE) για την παρενόχληση των Γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, υπήρξε μία από τις πλέον σημαντικές πράξεις συντονισμένης αντίστασης στην παραλιακή ζώνη του Ιονίου.
Η επιχείρηση «Κιβωτός του Νώε» σχεδιάστηκε από το SOE για να παρενοχλήσει τις γερμανικές δυνάμεις καθώς θα αποσύρονταν από την Ελλάδα. Στόχος ήταν να προκαλέσει δολιοφθορές, να διαταράξει τις γραμμές επικοινωνίας και να υποστηρίξει την ελληνική αντίσταση. Θεωρήθηκε ως μία από τις πιο φιλόδοξες στρατιωτικές επιχειρήσεις που προετοιμάστηκαν από το SOE
Η επικείμενη απόβαση των Συμμάχων στη Νορμανδία, στις 6 Ιουνίου 1944, προϋπόθετε ότι οι ομάδες αντίστασης στην Ελλάδα θα παρενοχλούσαν τους Γερμανούς, ώστε οι τελευταίοι να περιέλθουν σε κατάσταση ανασφάλειας και αδυναμίας να μετακινήσουν δυνάμεις από τα Βαλκάνια προς τα βόρεια.
Επιγραμματικά, τρεις είναι οι μείζονες επιχειρήσεις της Εθνικής Αντίστασης στο συμμαχικό αγώνα.
Η πρώτη ήταν η ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου το Νοέμβριο του 1942, η οποία ήταν γνωστή στο Συμμαχικό Στρατηγείο του Καΐρου ως Επιχείρηση Χάρλιγκ (Operation Harling).
Η δεύτερη ήταν μία σειρά παραπλανητικών επιχειρήσεων το καλοκαίρι του 1943 για την υποστήριξη των συμμαχικών αποβάσεων στην Ιταλία, σχετικά με την τοποθεσία της συγκεκριμένης συμμαχικής απόβασης.
Η τρίτη σημαντική και τελευταία ήταν η επιχείρηση του 1944 γνωστή ως «Κιβωτός του Νώε». Ο Κρις Γούντχαουζ αναφέρει ότι η «Κιβωτός» ήταν μέρος των σχεδίων συνδεδεμένο με την εισβολή στη Γαλλία στις 6 Ιουνίου 1944, γνωστή και ως Επιχείρηση «Overlord» (Επικυρίαρχος) ή D-Day.
Ο κύριος Δημήτριος Καραβίδας, μέλος του ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ στην ομιλία του ανέφερε εν περιλήψει τα εξής:
6 Ιουλίου 1944-6 Ιουλίου 2025. Συμπληρώθηκαν 81 χρόνια από τις σκληρές μάχες που δόθηκαν στην παραλιακή ζώνη του Ιονίου Πελάγους, ευρύτερη περιοχή Αρχαγγέλου-Καστροσυκιάς-Ζαλόγγου και περιοχή Κάμπου, μεταξύ των ανταρτών του ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ (Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών-Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος) του Στρατηγού Ναπολέοντα Ζέρβα και των γερμανικών δυνάμεων.
Ο χρόνος αμβλύνει τα γεγονότα όσο απομακρύνονται από το σήμερα, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζονται με αδιαφορία, ψυχρότητα και ολική ή μερική λησμοσύνη από τους νεότερους που δεν τα έζησαν ή δεν τα διδάχτηκαν. Τα ιστορικά γεγονότα των προγόνων μας δεν πρέπει να
λησμονούνται γιατί «λαός που ξεχνά την ιστορία του, κάποια στιγμή θα βρεθεί μπροστά σε παρόμοια γεγονότα».
Θέλω να πιστεύω πως δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο. Όσο θα μας το επιτρέπουν οι σωματικές και πνευματικές δυνάμεις θα είμαστε εδώ παρόντες για το άναμμα ενός κεριού, την τέλεση του ιερού μνημοσύνου, αλλά και για μια εσωτερική, νοερή προσευχή για την ανάπαυση των ψυχών των πεσόντων Ελλήνων πατριωτών, συγγενών και μη, στα πεδία των μαχών.
Σεβάσμιε Ιερέα, αξιότιμες Κυρίες και Κύριοι, Εκπρόσωποι των Πολιτικών και Στρατιωτικών Υπηρεσιών των Συνδέσμων Αποστράτων και Εφέδρων Αξιωματικών, ευλαβείς προσκυνητές, σας ευχαριστώ εκ μέρους του Συνδέσμου Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης Νομού Πρέβεζας για την παρουσία σας στην τελετή απότισης Φόρου Τιμής και Σεβασμού στους 101 Αξιωματικούς, Υπαξιωματικούς, Ιερολοχίτες, Αντάρτες των ΕΟΕΑ-ΕΔΕΣ και Πολίτες της ευρύτερης περιοχής, που έπεσαν στο πεδίο της μάχης και τα ονόματά τους αναγράφονται στις αναθηματικές στήλες του Μνημείου μπροστά μας και που ακούστηκαν στο προσκλητήριο νεκρών.
Μετά την ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου, Νοέμβριος 1942, μια σειρά επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 1943 για την παραπλάνηση των Γερμανών σχετικά με το μέρος απόβασης των Συμμαχικών Δυνάμεων. Η επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Κιβωτός του Νώε ή Κιβωτός» είναι η τρίτη και τελευταία φάση της επιχείρησης το 1944. Σχεδιάστηκε από το Στρατηγείο Μ. Ανατολής (Σ.Μ.Α.), δεν είχε καμία απολύτως σχέση με εμφυλιοπολεμικές συγκρούσεις και χαρακτηρίστηκε από τους Συμμάχους ως η «Τιτανομαχία της Πρέβεζας». Απέβλεπε στην παρενόχληση της μαχητικής ικανότητας των γερμανικών στρατευμάτων να χρησιμοποιηθούν σε άλλους ζωτικούς τομείς του πολεμικού μετώπου.
Σημειώνεται ότι η Συμφωνία Μυροφύλου-Πλάκας, που υπεγράφη τον Φεβρουάριο του 1944 μεταξύ του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ, προέβλεπε την δέσμευση των δύο Οργανώσεων για συμμετοχή στις επιθέσεις κατά των Γερμανών. Η συμφωνία αυτή τηρήθηκε από την πλευρά του Στρατηγού Ζέρβα, ο οποίος εξασφαλίζοντας την άδεια του Σ.Μ.Α ανέλαβε το εγχείρημα, παρά τις υπέρτερες γερμανικές δυνάμεις σε άψυχο και έμψυχο υλικό, με τελικό αποτέλεσμα τα συντριπτικά χτυπήματα εναντίον των Γερμανών, με απώλειες όμως που ανέρχονταν σε 101 Αξιωματικούς, Υπαξιωματικούς, Ιερολοχίτες, Αντάρτες του ΕΔΕΣ και Πολίτες της ευρύτερης περιοχής του Ιονίου Πελάγους.
Μεταξύ των μαχητών του 3/40 Συντάγματος ήταν και 36 νέα παιδιά, που εθελοντικά εντάχθηκαν στο Σύνταγμα, πτυχιούχοι και φοιτητές, Αθηναίοι και Θεσσαλοί, που είχαν σχηματίσει τον Ιερό Λόχο κατά το πρότυπου του Ιερού Λόχου του Στρατηγού Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία το 1821.
Στη Μάχη του Αρχαγγέλου έπεσαν τρεις από αυτούς τους Ιερολοχίτες, τα ονόματα των οποίων αναγράφονται στην αναθηματική στήλη του Μνημείου, αλλά και στο μνημείο που έχει στηθεί στο προαύλιο του Δημοτικού Σχολείου Αρχαγγέλου.
Αυτούς τους 101 πεσόντες ήρθαμε να τιμήσουμε σήμερα και είναι επιβεβλημένο καθήκον η παρουσία Αρχών και Λαού σε αυτούς τους τόπους αναδρομής στο ηρωικό παρελθόν, τόπους περισυλλογής, ανάτασης ψυχής και εσωτερικής «συνομιλίας» με τις ψυχές των ηρώων νεκρών κάπου εκεί ψηλά στον Παράδεισο, για να τους πούμε πως είμαστε περήφανοι γι’ αυτούς αλλά και να τους ζητήσουμε συγγνώμη για τις όποιες πίκρες τούς δίνουμε με λόγια και πράξεις.
Αιωνία η μνήμη τους, ο Θεός να αναπαύει τις ψυχές τους.