ΑΠΤΧΟΥ (Ι) ε. α. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΚΑΤΣΙΜΠΡΑ (50ή Σειρά Ικάρων)
ΔΚΤΟΥ 117 ΠΤΕΡΥΓΑΣ ΜΑΧΗΣ 2006-2007
ΔΚΤΟΥ ΔΚΣΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ 2009-2011 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Συγχαίρω κατ’ αρχάς την ΕΑΑΑ και ιδιαίτερα τον πρόεδρό της για την πολύ ωραία πρωτοβουλία να αφηγηθούν τα μέλη της ΕΑΑΑ διάφορες σημαντικές αεροπορικές ιστορίες ευχάριστες ή δυσάρεστες ή γεγονότα που είναι ανεξίτηλα χαραγμένα στην μνήμη και αξίζει να γίνουν γνωστά σε όλα τα μέλη.
ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ
Το Φάντομ ήταν σε φάση άμυνας σε εκπαιδευτική άσκηση εναέριας μάχης BFM πάνω από το Ιόνιο πέλαγος στα 11.000 πόδια και ταχύτητα 1,4 Μach (1600KM/Ώρα) δεξιά κλίση 60 μοίρες ,5-6 G’s με εκπαιδευτή τον υπογράφοντα στην πίσω θέση και στην Ά θέση τον Υπσγό (Ι) Χρήστο Λαινόπουλο της 338 ΜΔ/Β, εκπαιδευόμενο κυβερνήτη, όταν ακούστηκε μία ισχυρότατη έκρηξη από τα σωθικά του α/φους ακολουθούμενη από ένα βίαιο τράνταγμα από την πλευρά των κινητήρων.
-FIRE και στους δύο κινητήρες μου λέει ο Χρήστος ωρυόμενος
-Τί είπες Χρήστο βγες αμέσως ευθεία βγάλε τους afterburners να δω από τα καθρεφτάκια την ουρά μας
-Κοιτάζω πίσω (το Φάντομ έχει δύο εξωτερικά καθρεφτάκια ορατά από την πίσω θέση) και παγώνω στιγμιαία , το stabilator και όλο το ουραίο πτέρωμα βρίσκεται μέσα στις φλόγες με στροβιλιζόμενους καπνούς το μήκος των οποίων ήταν έως 20 μέτρα πίσω και το αεροπλάνο να τραντάζεται ολόκληρο.
-Χρήστοοοο ουρλιάζω έχουμε λαμπαδιάσει άμεσες ενέργειες BOLD FACE -FIRE DURING FLIGHT. Ετοιμάσου και πιθανή εγκατάλειψη. Το αεροπλάνο με απώλεια ώσης βουλιάζει προς την άβυσσο του Ιονίου που έχει 5000 μέτρα βάθος στο σημείο εκείνο που ονομάζεται<< το φρέαρ των Οινουσσών>> στο χάρτη με βαθμό καθόδου 12.000 χιλιάδες πόδια το λεπτό. Όλα θυμίζουν κόλαση.
Η ιστορία αγαπητοί αναγνώστες που θα σας διηγηθώ είναι μακροσκελής θα προσπαθήσω όμως να την συντομεύσω σε 3-4 σελίδες ώστε να μην κουράσει. Λεπτομέρειες θα υπάρχουν στο υπό έκδοση βιβλίο μου που προσπαθώ από καιρό να ολοκληρώσω.
Είναι 2α Σεπτεμβρίου 1991 και είμαι τοποθετημένος στην 117 ΠΜ ως εκπαιδευτής αέρος στο F-4E στο Σμήνος μετεκπαιδεύσεως (ΣΜΕΤ) και έχω τα καθήκοντα του Αξιωματικού Εκπαιδεύσεως(Α.Ε).Έχω τον βαθμό του Επισμηναγού και η πτητική μου εμπειρία τότε ήταν περίπου 1500 ώρες στο Φάντομ ως κυβερνήτης-Εκπαιδευτής. Είχαμε τότε σειρά 12 κυβερνητών στο σμήνος για εκπαίδευση προερχόμενοι από τις πολεμικές Μοίρες 338Μ/ΔΒ -339 ΜΑΠΚ που είχαν έδρα την 117ΠΜ και την 337ΜΑΠΚ-348 ΜΑΦ που είχαν έδρα την 110ΠΜ στην Λάρισα.
Το πρόγραμμα πτήσεων ήταν μικτό δηλαδή είχε ασκήσεις πρώτα γενικής προσαρμογής με όλα τα ακροβατικά και προκεχωρημένους ελιγμούς μέχρι να πάνε σόλο και μετά είχε ασκήσεις δίωξης-βομβαρδισμού και εναέριας μάχης, με βολές αέρος- εδάφους, πτήσεις εντός νεφών, πτήσεις δι’ οργάνων κτλ.
Οι εκπαιδευόμενοι κυβερνήτες φυσικά πετούσαν στην Ά θέση και οι άμοιροι εκπαιδευτές καθόμασταν στην πίσω θέση, Λέω άμοιροι γιατί δεν υπάρχει ποιο δύσκολη θέση απ’ όλα τα μαχητικά από την Β θέση του Φάντομ επειδή απλώς δεν έχεις καλή ορατότητα μπροστά και βλέποντας μόνο από αριστερά συνήθως, προσπαθούσες να δεις που πάει ο εκπαιδευόμενος κυβερνήτης ιδίως στις προσγειώσεις ημέρα ή χειρότερα την νύχτα.
Κάθε ημέρα πετούσα με διαφορετικό εκπαιδευόμενο ώστε να έχω εικόνα της απόδοσής του για την έκθεση προόδου και τον φάκελό του στο τέλος της εκπαίδευσης. Την δευτέρα 2/9/1991 προγραμμάτισα ένα ζευγάρι F-4E από την 338ΜΔΒ για άσκηση BFM (Βασικοί Ελιγμοί μάχης)με τον Χρήστο εκπαιδευόμενο στην Α θέση και στην Β θέση έβαλα τον εαυτό μου ως εκπαιδευτή. Η πτήση ήταν για το δεύτερο κύμα .
Αφού κάναμε αναλυτικό briefing για την άσκηση φύγαμε για την 338 Μοίρα που μας είχε δώσει το F-4Ε με serial number 752 που ήταν στο shelter 4 πολύ κοντά στο SOR της Μοίρας έτσι πήγαμε με τα πόδια και όχι με το mini bus .
Όταν είδαμε το αεροπλάνο πάθαμε, ήταν φρεσκοβαμμένο μόλις είχε έρθει από την ΕΑΒ και χαιρόσουν να το βλέπεις. Ο Χρήστος ξεκίνησε την εξωτερική επιθεώρηση και μου λέει ότι είναι σαν καινούργιο. Κοίταξέ το καλά του λέω γιατί πολλές φορές τα φαινόμενα απατούν.
Ταυτόχρονα εγώ άρχισα να ανεβαίνω την γνωστή κίτρινη σκάλα για να μπω στην πίσω θέση. Στο μέσον της σκάλας με πιάνει ένα αδιόρατο συναίσθημα ανασφάλειας ανεξήγητης παρότι είχα 17 χρόνια στον αέρα σταματάω για λίγο την άνοδο και ταυτόχρονα το βλέμμα μου εστιάζει στο tail number του αεροπλάνου και βλέπω πάλι τον αριθμό 752.
Τινάζω το κεφάλι μου και διώχνω τις κακές σκέψεις και μπαίνω στην πίσω θέση. Μπαίνει και ο Χρήστος στην Ά θέση και λέω στον υπόλογο να μας δώσει ρεύμα για να ετοιμάσω τα ηλεκτρονικά ιδίως το INS (INERTIAL NAVIGATION SYSTEM) που είναι η καρδιά των ηλεκτρονικών που δίνει σωρεία πληροφοριών στην πτήση από την στάση του α/φους ,οδηγίες ναυτιλίας -βομβαρδισμού κτλ.
Μόλις ανοίγω το INS βγάζει αμέσως βλάβη η πλατφόρμα η κύρια μονάδα της συσκευής. Χωρίς το INS δεν μπορεί να πετάξει το Φάντομ και νομίζω αυτό ισχύει σε όλα τα σημερινά μαχητικά αεροσκάφη. Χρήστο του λέω ωραία αρχίσαμε, μου έβγαλε βλάβη το INS μην βάζεις ακόμη μπροστά τους κινητήρες μέχρι να φωνάξω τεχνικό της ειδικότητας AVIONICS να το δει. Έρχεται ο τεχνικός ανεβαίνει επάνω κάθεται δίπλα μου στην πίσω θέση το βλέπει και μου λέει να ματαιώσουμε και να αλλάξουμε αεροπλάνο.
Μού έρχεται όμως εμένα η φαεινή ιδέα να το κλείσω και να το ανοίξω ξανά μετά από 1-2 λεπτά (reset) και ώ του θαύματος έφτιαξε μόνο του και απογειωθήκαμε σε σχηματισμό για τη βόρεια Ζάκυνθο 15.000 πόδια. Το approach της Ανδραβίδας μας είχε δώσει την περιοχή Bravo που είναι περιοχή υπερηχητικών πτήσεων μιας και στην άσκηση προβλεπόταν τέτοιες ταχύτητες πάνω από την ταχύτητα του ήχου που είναι1200 χιλιόμετρα την ώρα. Το κέντρο της περιοχής αυτής είναι αν θυμάμαι καλά περίπου 20 με 30 μίλια δυτικά και νότια από την Ζάκυνθο.
Ο καιρός ήταν οριακός είχε αρκετές νεφώσεις μπορούσε όμως να γίνει η άσκηση δεδομένου ότι η ορατότητα ήταν πολύ καλή και τα ύψη που μας δόθηκαν ήταν από τα 5 έως τα 25.000 πόδια. Ξεκίνησε η άσκηση κάναμε εμείς ως Νο 1 τρείς επιθέσεις στον Νο2 και στην συνέχεια τρείς επιθέσεις ο Νο2 σε εμάς δηλαδή το Νο 1.Δίνω εντολή να σταματήσουμε την άσκηση για έλεγχο οργάνων και καυσίμων. Μου αναφέρουν 7500 λίβρες. Όργανα οκ. Μπορούμε λέω στον σχηματισμό να κάνει μία τελευταία επίθεση ο Νο2 σε μας που είμαστε το Νο 1.
Στο μέσον της επίθεσης αυτής ως αμυνόμενοι και ενώ είμαστε έτοιμοι για απεμπλοκή και πέρας της άσκησης συνέβησαν τα τραγικά που σας περιέγραψα στην αρχή με την εξής συνέχεια
-Στο Νο 2 αεροσκάφος ήταν εκπαιδευτής ο Σγός (Ι) Νίκος Γαλανός από την Πάτρα ο οποίος ωρυόταν στον ασύρματο Τάσο πηδήξτε πηδήξτε έχετε λαμπαδιάσει κάνοντας barell roll γύρω μας για να έχει εν όψη.
-Ταυτόχρονα ο Κάστωρ ,το radar της Λευκάδας που ήταν σε ακρόαση στην συχνότητα επέμενε να μας καλεί συνέχεια για να μάθει τί συμβαίνει. Μία χάβρα στον ασύρματο σε σημείο που δεν μπορούσα να συνεννοηθώ με τον εκπαιδευόμενο μήπως αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Κόλαση του Δάντη.
Αφού κάναμε όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες στον αέρα για αντιμετώπιση της καταστροφικής βλάβης χωρίς όμως αποτέλεσμα και επειδή φοβόμουν μην εκραγούμε στον αέρα, δεδομένου ότι είχαμε αρκετό καύσιμο, ακαριαία παίρνω την απόφαση εγκατάλειψης πιάνοντας την κάτω χειρολαβή του καθίσματος Martin baker ενημερώνοντας ταυτόχρονα τον Χρήστο να πάρει σωστή θέση. ‘Όταν έπιασα την χειρολαβή πέρασε αστραπιαία flash back όλη η ζωή μου οικογένεια -δύο παιδιά- ο Χρήστος και λέω ενδόμυχα Άγιε Διονύσιε Ζακύνθου που είσαι δίπλα μας βάλε ΤΟ ΧΕΡΙ ΣΟΥ.
ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ
Τραβώντας την χειρολαβή ακούω το μπάμ από την εκτίναξη της καλύπτρας μετά το μπάμ του καταπέλτη και των ρουκετών και μετά BLACK SCOPE Μαύρο, χάνω τις αισθήσεις μου από τα τρομερά G’s του καθίσματος και ξυπνάω κάνοντας τούμπες στο κενό με το κάθισμα στα 9.000 πόδια περίπου.
-Ευτυχώς λειτούργησε ο βαρομετρικός μηχανισμός και έφυγε αυτόματα το κάθισμα από πάνω μου ανοίγοντας ταυτόχρονα και το αλεξίπτωτό μου.
Κοιτάζω γύρω μου και βλέπω το αχανές Ιόνιο ,το Φάντομ φλεγόμενο να βουτάει στην θάλασσα και τον Χρήστο κρεμασμένο στο αλεξίπτωτό του
ΤΡΑΓΙΚΗ ΑΣΤΟΧΙΑ ΤΩΝ ΣΩΣΤΙΚΩΝ
Ενεργοποιώ αμέσως τα σωσίβια που ήταν σαν μπανάνες κάτω από τις μασχάλες και βλέπω ότι το αριστερό έχει τρυπήσει ,το survival kit μπλοκαρισμένο και η βάρκα πουθενά που έπρεπε να κρέμεται φουσκωμένη.
Ωραία λέω γλυτώσαμε από το αεροπλάνο και τώρα θα πνιγούμε στην θάλασσα. Προσπαθούσα να φουσκώσω το σωσίβιο τίποτε, έχανε πάλι τον αέρα. Προσπαθούσα να ανοίξω το survival kit για να ανοίξω την βάρκα τίποτε.
Πέφτω στο νερό σαν μολύβι σε μία τρικυμιώδη θάλασσα 4-5 μποφόρ, βουβή με κύματα τουλάχιστον 3-4 μέτρα. Αδύνατον να επιπλεύσω με τόσο βάρος με ένα μόνο σωσίβιο γι’ αυτό τα πέταξα όλα survival kit ,κάσκα, μάσκα εκτός από την anti G που την φούσκωσα λίγο για να κρατηθώ στην επιφάνεια.
Δυστυχώς μπαταρισμένος με ένα μόνο σωσίβιο έπινα συνέχεια νερό. Χάνω τον προσανατολισμό μου και δεν ξέρω που είναι ο βοράς και που είναι ο νότος .Έψαχνα τον Χρήστο στην θάλασσα και δεν τον έβλεπα πουθενά. Από εναέρια μέσα βλέπω μόνο ένα C-130 το οποίο όμως έψαχνε σε λάθος περιοχή και ήταν πολύ μακριά. Τότε δεν είχαμε PLB (Προσωπικός εντοπιστής του Ιπταμένου) ο οποίος θα βοηθούσε να μας εντοπίσουν αμέσως.
Μετά από δύο ώρες πάλης με τα κύματα έσμιξα με τον Χρήστο ο οποίος ούτε αυτός είχε βάρκα ,γιατί δεν άνοιξε ούτε το δικό του survival kit ,τουλάχιστον όμως είχε και τα δύο σωσίβια. Μόλις σμίξαμε μου λέει πω πω τί περάσαμε. Άστα τώρα αυτά του λέω ψάξε για καρχαρίες είμαστε ακίνητος στόχος. Μην μου λες τέτοια τώρα μου απαντάει.
-Για δες το χρώμα του νερού του λέω είναι κατάμαυρο, άρα εδώ πρέπει να είναι άβυσσος. Ταυτόχρονα βλέπουμε έναν σκούρο όγκο αρκετά μακριά και μας πιάνει κρύος ιδρώτας μήπως ήταν κανένας καρχαρίας. Τελικά ήταν κορμός δένδρου. Με μεγάλη προσπάθεια ανοίξαμε το survival kit του Χρήστου και έχουμε μία βάρκα κρεμασμένοι και οι δύο από αυτή. Παίρνω τον ασύρματο βάζω την συχνότητα κινδύνου αλλά τίποτε γεμάτος νερό με τίναζε ρεύμα. Χρήστο του λέω με τρεμάμενη φωνή από το κρύο -γιατί χάνουμε θερμότητα μέσα στο νερό μετά τόσες ώρες- δεν μας θέλει σήμερα αστόχησαν όλα αλλά θα πουλήσουμε το τομάρι μας ακριβά. Έχουμε τις φωτοβολίδες και το χρώμα εντοπισμού, όμως μόνο αν δούμε κάποιον κοντά θα τα ενεργοποιήσουμε.
Είχε πάει η ώρα 5:30 το απόγευμα ενώ είχαμε εγκαταλείψει στις 2:00 το μεσημέρι είχαμε ρίγη από το κρύο και δεν ελπίζαμε πλέον ότι θα σωθούμε. Η νύχτα ερχόταν και τότε δεν είχαμε και τα Ε/Π super puma.
ΛΥΤΡΩΣΗ
Η οικογένεια με τα δύο παιδιά μου ανάστατη έτρεχαν στο αεροδρόμιο για πληροφορίες. Στην Μονάδα επικρατούσε πανικός έψαχναν να μας βρουν απεγνωσμένα απογειώνοντας διαδοχικά με διαδικασίες SCRABLE όλα τα αεροσκάφη της να μας ψάξουν στα τυφλά. Οι αρχηγοί ΓΕΑ και ΑΤΑ στα τηλέφωνα και τον Δκτή της Πτέρυγας (Ι) Ταξχο Παν. Μανούσο ,Βετεράνο των Φάντομ, να μην ξέρει τί να τους πει. Έτσι περί ώρα 5:30 το απόγευμα βλέπω ένα Φάντομ χαμηλά να έρχεται προς τα πάνω μας αμέσως ρίχνω την φωτοβολίδα και λέω στον Χρήστο να ρίξει το χρώμα εντοπισμού στη θάλασσα. Ήταν ο Μίλτος ο Σκαραμαγκάς από την αδερφή 339 Μοίρα ,ο θεός να τον έχει καλά, μας είδε αμέσως τυχαία και από την χαρά του κάνει μία απότομη ταχεία άνοδο με afterburner κάνοντας συνέχεια ROLL στο κατακόρυφο. ΧΡΗΣΤΟ ΜΑΣ ΕΙΔΑΝΕ ΤΟΥ ΛΕΩ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ ΤΕΛΕΙΩΣΑΝ ΤΑ ΒΑΣΑΝΑ ΜΑΣ.
Μετά την διάσωση με το ελικόπτερο προσγειωθήκαμε στην μονάδα και μετά με το C-130 στην 112 ΠΜ και στην συνέχεια με άλλο ελικόπτερο στο 251ΓΝΑ όπου μας επισκέφθηκε αμέσως ο αρχηγός ΓΕΑ.’Ηταν ο Πτχος Σταθιάς ένας λεβεντάνθρωπος ο οποίος μας συνεχάρει για την διασωσή μας. Αμέσως τον ευχαρίστησα και του εξήγησα,,<< Kύριε αρχηγέ το Φάντομ δεν μπορούσε να σωθεί με τίποτε γιατί είχε λαμπαδιάσει ολόκληρο>>. Με κοίταξε με αυστηρό ύφος και μου είπε σε ρώτησα εγώ για το αεροπλάνο ? Πες μου γιατί δεν σας βρήκαν τόσες ώρες θα ζητήσω ευθύνες από το C-130 ,το Ε/Π και από όλους. Αμέσως του εξηγώ ότι δεν φταίνε γιατί μας πρόδωσαν όλα τα σωστικά. Μόνο το κάθισμα και το αλεξίπτωτο δούλεψαν σωστά. Έμεινε κατάπληκτος και μετά άλλαξαν όλα στην Π.Α. σωσίβια, ασύρματοι κτλ
Μετά το ΓΝΑ σε δύο εβδομάδες είμαστε πάλι στον αέρα με τον Χρήστο ο οποίος μου λέει μήπως εκραγεί πάλι το αεροπλάνο. ΑΜΕΣΩΣ ΤΟΥ ΛΕΩ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΑΣΕ ΑΠΟ ΜΑΣ ΠΛΕΟΝ. Επισκεφθήκαμε τον ΑΓΙΟ ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΣΤΗΝ ΖΑΚΥΝΘΟ να τον ευχαριστήσουμε ανάβοντας λαμπάδες στο μπόι μας και ο εφημέριος συγκινημένος έβαλε τα κλάματα.
F-4E MARTIN BAKER EJECTION SEAT MK 7 8.000 PILOTS HAVE BEEN SAVED WORLWIDE UNTIL TODAY
O GENERAL ELECTRIC J 79-GE-17 ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ ΤΟΥ F-4E ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕ ΩΣΗ 17.900 ΜΕ AFTERBURNER ΚΑΙ ΠΑΤΕΡΑΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΠΟΜΕΝΩΝ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ ΜΑΧΗΤΙΚΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ
Αυτά είναι τα survival kits που μας πρόδωσαν εκείνη την αποφράδα ημέρα και δεν άνοιξαν αυτόματα ως όφειλαν. Περιέχουν την βάρκα, ασύρματο, σκόνη για τους καρχαρίες, λίγο νερό, λίγη ξηρά τροφή, χρώμα εντοπισμού κτλ.