του Απτχου (Ι)ε.α. Γρηγορίου Νούσσια
Ήταν Ιούνιος του 1915 . . .
Η Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή του Κόμματος των Νεότουρκων, “Ένωση και Πρόοδος”, συνεδριάζει:
Ταλαάτ (πρόεδρος): Αυτά τα φίδια έχουν πάλι σηκωθεί. Πρέπει να τους δώσουμε το τελικό χτύπημα.
Χασάν Φεχμί: Νάχουν την οργή του Αλλάχ. Να εξοντωθούν, και τα κουφάρια τους να πεταχτούν στους γκρεμούς.
Καρακεμάλ: Όλεθρος τους πρέπει, να τους ξεπαστρέψουμε όλους.
Ναζίμ: Σε τούτον τον τόπο, να μη μείνει ούτε ένας Αρμένης ζωντανός. Βρισκόμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση. Δεν μπορούμε να ελπίζουμε πως θα βρούμε καλύτερη ευκαιρία.
Χασάν Φεχμί: Θρησκευτικό καθήκον μας είναι να μη μείνει ούτε ένας ζωντανός.
Εμβέρ: Τον τρόπο της εξόντωσής τους θα τον αποφασίσει το Υπουργικό Συμβούλιο.
Τζαβίντ: Με την προϋπόθεση πως δεν θα αφήσουμε κανέναν Αρμένη ζωντανό, η εξόντωσή τους είναι εθνικό και πολιτικό καθήκον. Τώρα ας αποφασίσουμε.
Ψηφίζουν παμψηφεί να εκτελεστούν όλοι οι Αρμένιοι της Τουρκίας, που τότε ανήρχοντο περίπου στα δύο εκατομμύρια. Εξουσιοδοτούν τον Ταλαάτ να υλοποιήσει την απόφασή τους.
Οι πρώτες συστηματικές καταδιώξεις των Αρμενίων είχαν αρχίσει από το 1896. Χιλιάδες τα θύματα. Τότε ήταν που κάποιος ιστορικός είχε κάνει τη διαπίστωση, «Είναι ανάγκη να γνωρίζουν οι Αρμένιοι, για το καλό τους ή το κακό τους, πως ζούνε σε μια περιοχή όπου υπάρχουν πετρέλαια». Και για μια ακόμα φορά, η αποστροφή του σιδερένιου Μπίσμαρκ ακουμπάει τη γεωστρατηγική αλήθεια, «Πριν από κάθε στρατιωτική κατοχή, προηγείται η εμπορική διείσδυση».
Η πρώτη ενέργεια της Επιτροπής ήταν να εκδώσει ένα βιβλιαράκι, στα Αραβικά, για να φανατίσουν τους Οθωμανούς που ζούσαν στις ίδιες περιοχές με τους Αρμένιους, «Το αίμα των απίστων, εκτός βέβαια των συμμάχων μας Γερμανών και Αυστριακών, μπορεί και πρέπει να χυθεί ατιμώρητα. Κάθε μουσουλμάνος, όπου και να βρίσκεται, οφείλει να ορκιστεί επίσημα πως θα σκοτώσει τουλάχιστον τρεις έως τέσσερις γκιαούρηδες».
Και ο Ταλαάτ, με την ιδιότητα του υπουργού των Εσωτερικών, εντέλλεται: « Η εξόντωση του Αρμενικού στοιχείου, το οποίον επί αιώνες επιθυμεί την καταστροφή της Αυτοκρατορίας μας, είχε αποφασισθεί παλαιότερα, αλλά οι περιστάσεις δεν επέτρεψαν την πραγματοποίηση της ιερής αυτής προθέσεως. Τώρα όλα τα εμπόδια έχουν παραμεριστεί . . . Συνιστάται επειγόντως ότι η άθλια κατάστασή τους δεν πρέπει να προκαλέσει αισθήματα οίκτου. Πρέπει να εξαλείψετε ακόμα και το όνομα “Αρμενία”. Φροντίστε, εκείνοι που θα αναλάβουν τη δράση να είναι πατριώτες και αξιόπιστοι».
Ήταν Ιούνιος του 1915. Η γενοκτονία των Αρμενίων αρχίζει. Πολλοί καίγονται ζωντανοί μέσα στα σπίτια τους. Καραβάνια θανάτου ξεκινούν από πολιτείες και χωριά, χωρίς φαϊ, χωρίς νερό. Σκοτώνουν, βασανίζουν, βιάζουν. Πολλοί παραφρονούν. Οι μάνες χτυπούν τα μωρά στα βράχια να σκοτωθούν και να γλιτώσουν από τα αβάστακτα μαρτύρια. 1. 200.000 οι νεκροί αυτού το διωγμού. Θα προστεθούν στις 300.000 που είχαν χαθεί γρηγορότερα στα “Αμελέ Ταμπουρού“, τα Τάγματα Εργασίας, όπως ευφημιστικά τα είχαν ονομάσει, στην πραγματικότητα ήταν τάγματα θανάτου. Δημιουργός τους ήταν ο Ταλαάτ, ο οποίος μιλούσε για “τάγματα πολιτισμένου θανάτου”. Ναι, τα τάγματα στα οποία είχαν στρατολογηθεί όλοι οι άρρενες, από 18 έως 48 ετών. Τα περιγράφει και η Διδώ Σωτηρίου στα “Ματωμένα Χώματα” για τη δική μας περίπτωση, τους έλληνες Μικρασιάτες.
Και όλα αυτά βεβαίως με τη “συγκατάθεση” της τότε Γερμανίας του Κάϊζερ Γουλιέλμου Β’, του οποίου το δόγμα, “Drang nach Osten” (εξόρμηση προς ανατολάς), για την ανακατανομή του παραγωγικού πλούτου της Γης, στηριζόταν σε μια ισχυρή Τουρκία. Και βέβαια, οι Γερμανοί, τότε, δεν είχαν δει με καλό μάτι την ήττα της Τουρκίας στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο.
Τότε ήταν που ξεκίνησε η κατασκευή της γιγαντιαίας σιδηροδρομικής γραμμής, Βερολίνου – Βαγδάτης. Ο σιδηρόδρομος των πέντε Β’ , όπως ονομάστηκε, με τις γερμανικές και τουρκικές εταιρείες να συνεργάζονται και να μοιράζονται το έργο.
Τότε ήταν που οι Νεότουρκοι, αποβλέποντας σε μια εντυπωσιακή ανάκτηση του γοήτρου τους, συνταύτισαν τις επιδιώξεις τους με εκείνες της Γερμανίας.
Τότε ήταν που οι Τούρκοι προσέλαβαν ως οργανωτή του στρατού τους, στην πραγματικότητα ως αρχιστράτηγο, τον Γερμανό στρατηγό Λίμαν φον Σάντερς, δίνοντάς του τον τίτλο του πασά. Δυστυχώς για την ισχυρή Γερμανία, που είχε δημιουργήσει πριν λίγες δεκαετίες ο Μπίσμαρκ, η πρώτη συμβουλή του Λίμαν προς τους Νεότουρκους ήταν, «εξουδετερώστε τις δύο συμπαγείς μειονότητες, Ελληνική και Αρμενική». Επ’ αυτού, ο καθηγητής Ενεπεκίδης έχει αποφανθεί, «Ο εμπνευστής και ρυθμιστής των διωγμών δεν υπήρξε το ανάκτορο του Γιλντίζ, αλλά η Βιλχελμστράσσε του Βερολίνου (έδρα του υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας).
Με άλλη ευκαιρία, “Γερμανο-Τουρκικά νταραβέρια”, 25 Μαρτίου 2019, γράφαμε, «Θα γυρίσουμε λίγο πίσω στο χρόνο, για να πούμε ότι με την ανατολή του 19ου αιώνα ανατέλλει και το άστρο του Helmouth Von Moltke. Μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές φυσιογνωμίες της εποχής. Η πατρίδα του τον ανακήρυξε στρατάρχη, μετά τον Γάλλο-Πρωσικό πόλεμο, 1870-71, τον οποίον διεξήγαγε ο ίδιος νικηφόρα σε ηλικία εβδομήντα ετών. Μπίσμαρκ – Μόλτκε, ίσως το μεγαλύτερο πολιτικό-στρατιωτικό δίδυμο της νεώτερης Ιστορίας.
«Πριν, όμως γίνει μεγάλος και τρανός, αλλά πάντα πρώτος μεταξύ των αρίστων Πρώσων αξιωματικών, επελέγη, το 1835, ως σύμβουλος για τον εκσυγχρονισμό του Οθωμανικού στρατού. Το είχε ζητήσει ο ίδιος ο Σουλτάνος Μαχμούτ Β’. Ο λοχαγός Μόλτκε, λοιπόν, θα σπουδάσει την Τουρκική γλώσσα στην Κωνσταντινούπολη, και επί μία πενταετία, μέχρι το 1839, θα μοιραστεί τις πολύτιμες οργανωτικές του ικανότητες με τους ολετήρες της Ελλάδος, έχοντας ως δόγμα περί τα στρατιωτικά, ότι ‘‘ένα επιχειρησιακό σχέδιο έχει διάρκεια ζωής όσο τα πρώτα λεπτά της μάχης’’. Εγκαινιάζεται έτσι, τότε, πριν από τα μέσα του 19ου αιώνα, η στρατιωτική συνεργασία Γερμανίας – Τουρκίας».
Εκεί, γράφουμε και για τα δύο γερμανικά πολεμικά, το θωρηκτό “Γκαίμπεν” και το καταδρομικό “Μπρεσλάου”, τα οποία καταδιωκόμενα, λίγες μέρες μετά την κήρυξη του Β’ΠΠ, μπήκαν στα Δαρδανέλια και οι Τούρκοι σπεύδουν να τα προστατεύσουν προσποιούμενοι ότι τα αγόρασαν.
Εκεί, επίσης, σημειώνουμε τη δήλωση του τούρκου πρόεδρου, Ισμέτ Ινονού, το καλοκαίρι του 1942, ότι «Καμία πίεση από την πλευρά των Άγγλο-Γάλλων δεν θα είναι ικανή να παρακινήσει την Τουρκία ακόμη και για το πιο ασήμαντο βήμα προς ζημία των γερμανικών συμφερόντων». Καθαρές κουβέντες!
Τα επαναλαμβάνουμε για να τονίσουμε, μέρες που είναι, ότι οι πολιτικό-στρατιωτικοί δεσμοί Γερμανίας – Τουρκίας είναι ακατάλυτοι, και χρονολογούνται εδώ και ενάμισυ αιώνα. Περιθώρια για αυταπάτες δεν υπάρχουν.
Και για να ξαναγυρίσουμε στο θέμα μας, ένας Νορβηγός, ο εξερευνητής του Βόρειου πόλου, ως ύπατος τότε αρμοστής προσφύγων της Κοινωνίας των Εθνών, θα γράψει, «Έτσι, τον Ιούνιο του 1915, άρχισαν οι φρικαλεότητες που όμοιες δεν έχει άλλες η ιστορία. Από όλα τα χωριά και τις πολιτείες της Κιλικίας και της Ανατολίας οι χριστιανοί Αρμένιοι υποχρεώθηκαν να ακολουθήσουν την πορεία του θανάτου τους. Τα δυστυχισμένα πλάσματα οδηγήθηκαν μέσα από δύσβατα βουνά στις στέπες της ερήμου. Όσοι δεν ήσαν σε θέση να προχωρήσουν τους ξέκαναν. Τα καραβάνια μίκραιναν όλο και πιο πολύ καθώς η πείνα, η δίψα, η αρρώστια και ο φόβος τα αποδεκάτιζαν. Αυτές ήταν φρικαλεότητες που περνούν σε βαρβαρότητα κάθε τι παρόμοιο που έχει γνωρίσει ο κόσμος ως τώρα».
Εμείς οι νέο-Έλληνες γνωρίζουμε τα φανερά και κρυφά συστατικά του εξ ανατολών ορατού και προαιώνιου εχθρού μας. Απληστία και φρικαλεότητες, τον διακρίνουν. Εδώ που βρισκόμαστε, με τις κατάφωρες απειλές (μέχρι τώρα) της παραβίασης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, ας μην χασομεράμε σε μακρόσυρτες αναλύσεις εκ του ασφαλούς. Ως ελληνική κοινωνία έχουμε μία μόνον επιλογή, να διατρανώσουμε την αποφασιστικότητά μας, με κάθε τρόπο, με υψωμένη τη γροθιά, στους δρόμους και στα σαλόνια, και να τους εξηγήσουμε την έννοια του “μολών λαβέ”.
Μόνον έτσι και η ηγεσία, η κάθε ηγεσία, που πάντα πρέπει να γνωρίζει και να μάχεται για το εθνικά αληθές, θα σταθεί με αυτοπεποίθηση στο ύψος των περιστάσεων. Μόνον έτσι δεν θα ξαναβρεθούμε στην τραγική θέση να πούμε σε κάποιον ξένο παράγοντα, “μας προδώσατε”. Και να μην ξελαρυγγιζόμαστε μόνον όταν καταπατούνται τα δικαιώματα των Παλαιστινίων και των Κουβανών, επειδή έτσι το θέλει κάποια εγχώρια “Καθοδήγηση”.
Ναι, θα υπάρξουν και οι σύγχρονοι “Θερσίτες” που, μη μπορώντας άλλως πώς να διασκεδάσουν την κενότητά τους, και με κομματική τύφλωση, θα καταφεύγουν σε βωμολοχίες και ύβρεις. “Θερσίτης δ’ έτι μούνος εθορύβει, ος πολλά τε και άτακτα λέγειν … φιλονείκειν τοις βασιλεύσιν . . .”, μας λέγει ο Όμηρος για έναν αδιάντροπο και κακάσχημο άνδρα που στόχο είχε να υπονομεύει την πειθαρχία στο στρατόπεδο των Αχαιών.
Επί τέλους, ο “Κίτσος” του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, πρέπει να μπει στην ψυχή όλων μας (μας τον θύμισε ο Νίκος Κουτσούκαλης):
Πνιγμένος μες στα αίματα, χλωμός και λυσσασμένος,
μεσ’ του Χασάνη τη σκηνήν ο Κίτσος είν’ φτασμένος.
Χύνεται μέσα, γύρω του στρέφει γοργά το βλέμμα,
και στάζουν απ’ τα χείλη του αφροί και μαύρο αίμα,
“Χασάν, Χασάν, σκύλε Χασάν” βροντόφωνα τον κράζει,
ενώ το μαύρο του σπαθί τρομαχτικά τινάζει.
“Πού ‘σαι; πού κρύβεσαι, δειλέ; πού φεύγεις; έλα εμπρός μου,
να δοκιμάσεις την οργή της τρομερής χειρός μου”.
Και αν οι ποιητικές αποστροφές μάς αφήνουν ασυγκίνητους, και οι βουτιές στην ιστορία είναι ρηχές, τουλάχιστον ας μην μας διαφεύγει το απόφθεγμα του Μπίσμαρκ, το επαναλαμβάνουμε, «πριν από τη στρατιωτική κατοχή, προηγείται η εμπορική διείσδυση». Ίσως εδώ βρίσκει την ερμηνεία της η πολυδιαφημισμένη “Γαλάζια Πατρίδα” του Ερντογάν που συνιστά ωσημέραι “τα προφαινόμενα νυν εξ Ανατολίας νέφη”, όπως θα έλεγε ο Ναυπακτίτης Αγέλαος για “τα προφαινόμενα νυν εκ της Εσπερίας νέφη” τον 3ον π.Χ. αιώνα, όπως έχομε ξαναγράψει.
Δευτέρα, Την επαύριον της Πεντηκοστής (γενέθλιος ημέρα της Εκκλησίας) . . . με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος!